GoldenSports, sport en bewegingsactiviteiten in de buitenlucht voor 65+ (2015)

Stichting GoldenSports is in 2014 opgericht om senioren te stimuleren om meer te bewegen. Sport- en bewegingsactiviteiten dragen niet alleen bij aan fysieke gezondheid, maar ook aan verbetering van cognitieve functies en welbevinden. Plezier hebben in bewegen en verantwoorde begeleiding zijn belangrijke aspecten in dit concept. Op dit moment wordt GoldenSports op vier verschillende locaties in Amsterdam aangeboden.

Achtergrond

De samenleving vergrijst gestaag. In 2030 zal ruim 22% van de bevolking boven de 65 jaar zijn (CBS 2014). Om gezond oud te worden en een goede kwaliteit van leven te behouden zijn twee zaken van bijzonder belang: fysieke fitheid en een goed sociaal netwerk. Uit onderzoek blijkt dat 65% van de senioren van 65+ veel te weinig beweegt. Het merendeel van de senioren haalt bij lange na niet de beweegnorm.

De beweegnorm zoals we die van 1998 tot 2017 hebben gekend, is door de Gezondheidsraad herzien en op 22 augustus 2017 vernieuwd gepresenteerd als Advies Beweegrichtlijnen 2017. Als de minister het advies overneemt, worden de Beweegrichtlijnen definitief en vervangen zij de beweegnorm, fitnorm en combinorm.

De cijfers en informatie in dit artikel zijn nog gebaseerd op de oude norm.

Meer over de vernieuwde beweegrichtlijnen, vind je hier.

Voor mensen van 65+ bestaat de keuze – kort door de bocht- uit: binnen trainen in een sportschool of bewegingsactiviteiten in een buurthuis (gymnastiek, conditietraining, yoga, linedansen etc.). In de buitenlucht sporten bij een klassieke sportvereniging (hockey, voetbal, etc.) is nog nauwelijks mogelijk.

Er is op dit moment wel een aanbod aan bewegingsactiviteiten voor senioren, maar een grote groep senioren doet hier niet aan mee. Dit riep bij ons de vraag op: hoe zijn senioren te verleiden om duurzaam meer te bewegen? En, welke aanpak past daarbij?

Deze overwegingen hebben Leonie Everts (bewegingswetenschapper) en Reinier van Dantzig (fysiotherapeut) uitgedaagd om een nieuw initiatief te ontwikkelen.

Concept ontwikkeling

Ter voorbereiding hebben de initiatiefnemers focusgroepen georganiseerd, individuele interviews gehouden en literatuuronderzoek uitgevoerd. Daaruit kwam naar voren, dat:

• De activiteiten leuk moeten zijn om te doen.
• Professionele begeleiding mensen een veilig gevoel geeft.
• Iedereen mee moet kunnen doen; dus activiteiten voor elk niveau.
• Per keer betalen gewenst is; geen verplichting.
• De activiteiten niet duurder mogen zijn dan € 5 per keer.
• Een ‘clubgevoel‘ belangrijk is om deelnemers te binden.

Op basis hiervan hebben we in april 2014 een pilot uitgevoerd op het Olympiaplein in Amsterdam.

Belangrijke elementen van het concept zijn:

• Begeleiding door fysiotherapeuten en stagiairs.
• In de buitenlucht.
• In de buurt.
• Indeling in niveaugroepen.
• Maximaal 8 deelnemers per begeleider.
• In iedere training aandacht voor: balans, coördinatie, spierkracht, lenigheid en conditie.
• Omnisport (hockey, voetbal, handbal, korfbal, tafeltennis).
• Laagdrempelig (geen verplichtingen) en € 4,50 per keer.
• Onderling sociaal contact stimuleren.
• Vrijwilligers ondersteunen bij de administratie en het innen van de entreegelden.
• Na 1 tot 2 jaar zijn de trainingen kostendekkend (bij gemiddeld 20 deelnemers per keer).

Marketing en werving bij de locatie Olympiaplein

Werving van deelnemers is een tijdrovende aangelegenheid waar we drie maanden voor de start mee begonnen zijn. We hebben de ‘Stadsdorpen’ benaderd, de eerste lijn, de welzijnsorganisaties in de buurt en de Huizen van de Wijk. Ook hebben we flyers en affiches in de buurt verspreid. We zijn op zoek gegaan naar formele en informele netwerken van senioren in de buurt en hebben daar presentaties over GoldenSports gehouden. Deze campagne heeft ertoe geleid dat er bij de opening in april 2014 25 deelnemers waren.

Resultaten Olympiaplein

In de loop van 9 maanden hebben 100 senioren zich aangemeld bij het Olympiaplein en doen zij regelmatig en onregelmatig mee met onze trainingen. Uit de evaluatie na 3 maanden kwam naar voren dat de deelnemers de trainingen met meer dan een 8 evalueren. Ze waardeerden vooral de ‘buitenlucht’, de variatie in de activiteiten en de professionaliteit van de trainers. 85% van de deelnemers was hiervoor niet aangesloten bij een of andere sportvereniging of sportschool en 85% was via via bij ons terecht gekomen.

Een paar reacties van de deelnemers:

• Als ik heb meegedaan heb ik de hele dag een goed humeur.
• Heerlijk om in de buitenlucht te bewegen.
• Er is zoveel variatie, de tijd vliegt om.
• Je leert weer nieuwe mensen in de buurt kennen.
• Nooit gedacht dat ik nog kon leren om met een hockeystick tegen een bal te slaan.
• Je kunt veel meer dan je denkt.

In juni 2015 doet een groot deel van de deelnemers van het begin nog mee. Naar schatting 70% komt regelmatig. Inmiddels hebben we weer 20 nieuwe aanmeldingen gekregen. Natuurlijk zijn er ook deelnemers die korte of langere tijd niet meedoen in verband met bijvoorbeeld het verergeren van chronische klachten. 10% van de deelnemers doet helemaal niet meer mee. Als redenen worden opgegeven: geen tijd, geen puf meer om te gaan, verblijf voor langere tijd buiten de stad.

Twee nieuwe locaties

In april 2015 zijn we in Oost (twee locaties) en in Buitenveldert gestart. Studenten van de opleiding Sport Management & Ondernemen hebben ons geholpen bij de werving. Ook hier zijn we met de werving drie maanden van te voren begonnen. Ook bij deze twee locaties is het ons gelukt om binnen drie maanden een stabiele groep 65+ers enthousiast te maken en aan ons te binden. Bij alle locaties worden de trainingen beoordeeld met een 8+. Voor meer informatie over de tussenevaluaties in Buitenveldert en Oost zie www.goldensports.nl.

Beschrijving concept

Het concept GoldenSports wordt op dit moment in een toolkit beschreven, zodat nieuwe locaties relatief gemakkelijk zijn op te zetten. Ook zijn we bezig om de interventie te beschrijven in de interventiedatabase van Effectief Actief. De Rabobank en het Fonds Sluyterman van Loo ondersteunen ons hierbij financieel.

In juni 2015 hebben we een oorkonde gekregen van de Amsterdamse Sportraad. De oorkonde is bedoeld voor organisaties die met durf, visie, ambitie en inzet een grote bijdrage hebben geleverd aan de sport in Amsterdam.

Toekomst

Stichting GoldenSports streeft ernaar om in 2017 op tien locaties in Amsterdam actief te zijn. Daarna volgt mogelijk uitbreiding naar andere delen van Nederland. Voor meer informatie kijk op www.goldensports.nl of bel Leonie Everts: 06-45730769.