3D-printen: de toekomst voor sport en bewegen? (2016)

Bewegen met een lichamelijke beperking is vaak niet vanzelfsprekend. 3D-printen biedt echter ongekende mogelijkheden om te sleutelen aan zo’n beperking. Geprinte implantaten van bijvoorbeeld een duim en een nekwervel zijn reeds geplaatst bij mensen. Omdat erg complexe vormen geprint kunnen worden, zijn deze implantaten vrijwel identiek aan de oorspronkelijke botten. Vrijwel identiek, want nu worden ze nog gemaakt van lichaamsvreemde stoffen als titanium. In de toekomst zal het ook mogelijk zijn om spieren, botten en organen te printen van echt, levend weefsel (het zogenoemde bioprinten). Voor mensen met beperkingen levert dit fascinerende, betere mogelijkheden op om (weer) in beweging te kunnen komen. Een gereedschapskist met reserve-lichaamsdelen leek altijd science fiction, maar met de huidige ontwikkelingen is het misschien niet eens zo onrealistisch. En waarom zouden deze innovaties zich beperken tot de medische wereld? Er zullen vast sporters zijn die wel oren hebben naar een setje superbenen! Een oplossing voor het doping-dilemma zal er dan niet eenvoudiger op worden.

“Een gereedschapskist met reserve-lichaamsdelen: maakt 3D-printen dit mogelijk?”

3D-printen en sportartikelen

3D-printen heeft haar weg inmiddels ook gevonden in de sportartikelenbranche. De techniek is geknipt voor de productie van sportartikelen op maat zoals bitjes, braces, inlegzooltjes en scheenbeschermers. En wat te denken van op maat gemaakte rolstoelen voor gehandicapte sporters? Immers, hoe preciezer deze artikelen de lichaamsvormen van de sporter volgen, hoe comfortabeler ze gedragen kunnen worden en hoe effectiever ze werken. En omdat 3D-printen inmiddels een aardig toegankelijke techniek geworden is, hoef je hiervoor niet ver van huis. Zo is in Delft en Rotterdam de Exo-L ontwikkeld. Met behulp van 3D-analyses en -prints maken zij een enkelbrace op maat. Het Belgische Phits print inlegzolen op maat na een bewegingsanalyse van een expert. Het Amerikaanse SOLS gaat nog een stap verder: met behulp van hun app scan je je voeten en krijg je in no-time op maat gemaakte, 3D-geprinte inlegzooltjes thuis afgeleverd. Hieruit blijkt direct het grootste voordeel van 3D-printen voor de sporter.

Ook de grote sportartikelen-producenten experimenteren volop met 3D-printen. Zo maakte Adidas al een volledig 3D-geprinte sportschoen en voorziet Nike een revolutie in de branche. In de toekomst zouden ze best wel eens files met 3D-ontwerpen kunnen verkopen in plaats van dozen met sportschoenen. Je vertelt Nike online hoe je schoen eruit moet zien, en zij leveren je de file waarmee je zelf thuis je schoen print.

Science fiction?

3D printen heeft zijn weg al gevonden in de sport- en beweegwereld. De techniek heeft echter de potentie om nog veel ingrijpendere gevolgen te hebben. Maken nog betere printers en materialen het in de toekomst mogelijk om lichaamsdelen te printen? En worden printers op termijn zo goedkoop dat wij thuis sportartikelen kunnen produceren? Het valt nu niet te zeggen op welke termijn dit mogelijk kan worden. Maar met 3D-printen lijkt het ook geen science fiction meer!