Invloed van buitenaf (offline) (2015)

Invloeden van buitenaf

Verschillende zaken hebben invloed op het wel of niet blijven sporten van jongeren. Zo kunnen jongeren bijvoorbeeld veel huiswerk hebben en een bijbaantje willen en daardoor te weinig tijd hebben om te blijven sporten bij de vereniging. Ook een blessure of verhuizing kan een reden zijn om te stoppen. Als vereniging kun je hier niet direct iets aan veranderen, maar je kunt er wel op in proberen te spelen.

Goed voorbeeld Fit for Life Salland

In Raalte wordt daar goed op ingespeeld. Tachtig procent van de Sallandse basisschooljeugd is lid van een sportvereniging, maar dat wordt minder als jongeren de leeftijd van vijftien of zestien jaar bereiken. Bijbaantjes in winkels, bij bedrijven of op boerderijen zijn daarvan een belangrijke oorzaak volgens Inga Lokate. Lokate is projectleider van het schoolsportprogramma Fit for Life. Een andere oorzaak is het gebrek aan sportkeuze.

Naast Raalte bestaat de gemeente uit acht kleinere buurtdorpen. In die dorpen is handbal en voetbal populair. Voor veel andere sporten moet je naar Raalte of nog verder weg, maar dan moeten je ouders wel tijd en zin hebben om je regelmatig heen en weer te rijden. Vind je voetbal of handbal niet meer leuk, dan stop je dus met sporten. Tijdens het schoolsport programma Fit for Life gaat er voor veel jongeren een compleet nieuwe sportwereld open. De activiteiten vinden op school of in de buurt van de school plaats en zijn aansluitend aan schooltijden.

Onder de leerlingen is het enthousiasme voor Fit for Life groot. “Iedereen is er altijd, ook in het tweede leerjaar”, geeft Lokate aan. “Als leerlingen naar de dokter of tandarts moeten, dan liever tijdens Nederlands of wiskunde dan tijdens Fit for Life. Dat komt mede omdat we trainers ook leren hoe ze om moeten gaan met ongemotiveerde, niet-sportcapabele leerlingen. Daartoe kunnen ze ook allemaal de cursus ‘Positief coachen’ van het Sportbedrijf volgen. Als we voor een activiteit geen geschikte verenigingstrainer kunnen vinden, betrekken we via de CALO Windesheim regelmatig werkzoekende docenten LO, meestal schoolverlaters. Voordeel is dat die pedagogisch goed onderlegd zijn.”

Lees verder over praktijkvoorbeeld Fit for Life Salland.

Tips

De tips, tricks en tools bij het thema ‘invloeden van buitenaf’ zijn onderverdeeld in de volgende categorieën: minder (priori)tijd, blessure, reisafstand, verhuizen, financiële drempel en invloed media. Hieronder alvast een voorproefje.

• Organiseer huiswerkbegeleiding, maatschappelijke stages of sollicitatietrainingen op de club. Dat zorgt ervoor dat de verschillende activiteiten van jongeren meer geïntegreerd worden. Jongeren hoeven zo niet het een óf het ander te kiezen, ze kunnen op 1 locatie op 1 middag meerdere zaken combineren.
• Blessurepreventie: geef goede voorlichting aan de (jeugd)trainers en jongeren over blessurepreventie. Een goede voorbereiding, zoals een warming-up, is namelijk van groot belang om blessures te voorkomen.
• Organiseer activiteiten dichtbij de jeugd, bijvoorbeeld op een trapveldje, Playground of Cruyffcourt, buurthuis of gymzaal in de wijk. Als sportvereniging bestaat wellicht de mogelijkheid om een dependance op een dergelijke plek op te starten. Zo kun je de drempel voor de jongeren verlagen.
• Biedt sport onder of direct aansluitend aan schooltijd aan, zodat het jongeren weinig extra (reis)tijd kost en het makkelijk in hun agenda past.
• Zoek naar mogelijkheden om jongeren bijbaantjes aan te bieden binnen de sport(vereniging). Denk aan het draaien van bardiensten in de kantine van de sportclub (let wel op dat jongeren geen alcohol mogen schenken). Ook de inzet van jongeren als trainer/assistent is een mogelijkheid.
• Vergroot de online zichtbaarheid van je vereniging / project door een Facebookpagina aan te maken. Zo zorg je dat je zichtbaar bent via de sociale media.

Alle tips, tricks en tools bij het thema ‘invloeden van buitenaf’ staan in dit word-document beschreven.

Achtergrondinformatie

Verenigingen investeren veel in het werven van leden in de leeftijd vijf tot en met tien. Vaak met succes. Helaas stopt een groot deel van de jeugd weer als ze dertien à veertien jaar zijn. Daarmee worden alle eerdere inspanningen grotendeels teniet gedaan en dat is jammer. In de tabel hieronder staat het aantal leden dat in 2013 uitviel bij georganiseerde sport.

Bron: De ledentallen over 2012 én 2013 zijn verzameld via het Kennis- en Informatiesysteem Sport (KISS).

Sportuitval onder jongeren in beeld

Naast de KISS-cijfers is er in Nederland weinig onderzoek uitgevoerd naar sportuitval. Baar (1991, 2003) is één van de weinigen die wel in dit onderwerp is gedoken. Hij maakt onderscheid in individuele factoren, sociale sportomgeving, sportinterne condities en sportexterne condities. Kenniscentrum Sport vertaalde de theorie van Baar naar de doelgroep jongeren en in vier verschillende factoren: wat motiveert de jongeren, sociale invloeden, verenigingsfactoren en invloeden van buitenaf.

Zoals je op de kleurenafbeelding ziet, zijn er veel verschillende factoren waarom jongeren besluiten om wel of niet door te gaan met sport. Het fenomeen sportuitval is dan ook een complex onderwerp. De beslissing om te stoppen met sport is een proces. Uit gesprekken met sportuitvallers blijkt (Baar, 1991; Hofstede en Hümmels 1994) dat deze beslissing niet klakkeloos wordt genomen. De uiteindelijke afmelding gaat veelal vooraf aan een geleidelijk proces waarin negatieve ervaringen, onmogelijkheden met de sportbeoefening en een hang naar alternatieven de overhand krijgen.

Er zijn erg veel verschillende redenen voor jongeren om te stoppen met sporten. Het is lastig te bepalen wat nu uiteindelijk de belangrijkste redenen zijn om het lidmaatschap te stoppen. Tevens zijn er grote verschillen tussen kinderen en jongeren in wat zij als negatief ervaren en hoe zij daarmee omgaan. Het fenomeen sportuitval is een complex gebeuren en laat zich niet verklaren door één oorzaak of theorie.

Stappenplan voor sportclubs en scholen

In acht stappen naar een eigen aanpak om jongeren te behouden met bijbehorende tools. De beide stappenplannen zijn te vinden op http://sport.nl.

Contact

Wilt u contact met een expert op het gebied van het binden en behouden van jongeren bij sport? Neemt u dan contact op met een van de experts:

• Dorien Dijk van Kenniscentrum Sport

• Gerda op het Veld van NOC*NSF

• Jorg Radstake van NOC*NSF

Dit artikel is het vierde en laatste in de serie, waarin Kenniscentrum Sport en NOC*NSF per artikel inzoomen op één van de vier hoofdfactoren bij het binden en behouden van jongeren voor de sport. Eerder publiceerden we artikelen over:

• ‘wat jongeren motiveert’;
• ‘sociale invloeden’ en
• ‘invloed van de vereniging zelf’.