Sociale invloeden (offline) (2015)
jongeren binden en behouden bij sport, deel 2
Sociale invloeden
Jongeren zijn erg beïnvloedbaar door hun sociale omgeving. Wanneer we een sociale kaart maken van de mensen die invloed hebben op sportende jongeren dan maken we onderscheidt in trainers/coaches, mede-sporters, vrienden en ouders. Deze partijen uit de sociale sportomgeving van de jongeren kunnen de jongere stimuleren in de sportbeoefening.
Goed voorbeeld Topscore Amsterdam
In Amsterdam draait het programma Topscore. De aspecten mede-sporters en vrienden vormen een belangrijk onderdeel van deze aanpak. Per school worden twee jongeren als assistent bij het sporten betrokken. ‘Assistenten promoten de sportactiviteiten en kunnen een cursus jeugdsportbegeleider volgen’, vertelt Diederik Fit, Programmamanager Topscore. ‘Dan zijn ze ook in staat om trainers te assisteren, bijvoorbeeld door alvast met de warming-up te beginnen. In feite gaat het om een ‘peer to peer’-benadering. De assistenten hebben een stimulerende invloed op hun leeftijdgenoten en dichten het gat tussen trainer en scholieren.
Lees meer in Praktijkvoorbeeld Topscore Amsterdam (pdf).
Goed voorbeeld Leidsche en Oegstgeester Hockey Club
Een ander mooi voorbeeld van inzetten op sociale invloeden is de insteek van de Leidsche en Oegstgeester Hockey Club (LOHC) in Oegstgeest. Zij besteden volop aandacht aan gezelligheid, veiligheid en verbinding om jongerenleden aan zich te binden. ‘LOHC is een echte familieclub’, vertelt René Coenen, bestuurslid Junioren. ‘Van de jongeren die hier hockeyen, spelen veel ouders bij de veteranen of de trimmers en zijn er veel actief als vrijwilliger. De betrokkenheid van familie en vrienden bij wedstrijden is groot. Hockey staat centraal, maar als club organiseren we ook allerlei andere activiteiten en faciliteren we initiatieven van onze leden. Bij LOHC is altijd wat te doen en als je hier komt, zijn er altijd mensen die je kent. Mijn eigen zoon speelt voetbal, maar na zijn wedstrijden komt hij vaak alleen of met vrienden naar LOHC. Gewoon vanwege de gezellige en familiaire sfeer. In het grote gezellige clubhuis is het vaak een drukte van belang.’
Lees meer in Praktijkvoorbeeld Leidsche en Oegstgeester Hockey Club (pdf).
Tips
De tips, tricks en tools bij het thema ‘sociale invloeden’ zijn onderverdeeld in de volgende categorieën: trainer en coach, actieve jeugdparticipatie, vrienden en team, omgeving/clubcultuur en ouders. Hieronder alvast een voorproefje.
- Zorg dat de trainer, naast het hebben van goede didactische en pedagogische vaardigheden, aansluit bij de deelnemers qua achtergrond, etniciteit en leeftijd. Er hoeft niet perse een trainer te staan van dezelfde culturele achtergrond, wel een trainer die de kinderen begrijpt en zich openstelt en aansluit bij hun leeftijd en geïnteresseerd is in de thuissituatie.
- Betrek jongeren bij het organiseren. Laat bijvoorbeeld de werving voor toernooien en activiteiten door de jongeren zelf verzorgen. Jongeren maken zelf de flyer voor het evenement en gaan bij scholen langs om informatie te geven of verspreiden de flyers op hun eigen school. Ook via social media kunnen ze aandacht voor de activiteit vragen en anderen uitnodigen. Een peer to peer-benadering werkt goed.
- Zorg ervoor dat er binnen de trainingen tijd vrijgemaakt wordt voor het sociale aspect / bijkletsen. Dat is vooral bij meiden belangrijk.
- Sta als bestuur, trainers en clubcultuur open voor scholieren. Zij stromen vaak als groepje in bij de vereniging. Zeker in het begin is het belangrijk om ze als groep bij elkaar te houden, dat geeft hen een veiliger gevoel.
- Geef het principe van de blauwe kaart. Na afloop van een wedstrijd kiest het team gezamenlijk iemand uit die deze wedstrijd de blauwe kaart heeft verdiend. Die staat voor sportief gedrag, bijzondere acties, steun bieden. Zo wordt de nadruk gelegd op positieve zaken, vermindert het pest- en onsportief gedrag en verbetert de sfeer.
Alle tips, tricks en tools bij het thema ‘sociale invloeden’ staan in dit word-document “Sociale invloeden – Tips” beschreven.
Achtergrondinformatie
Verenigingen investeren veel in het werven van leden in de leeftijd vijf tot en met tien. Vaak met succes. Helaas stopt een groot deel van de jeugd weer als ze dertien à veertien jaar zijn. Daarmee worden alle eerdere inspanningen grotendeels teniet gedaan en dat is jammer. In de tabel hieronder staat het aantal leden dat in 2013 uitviel bij georganiseerde sport.
Bron: De ledentallen over 2012 én 2013 zijn verzameld via het Kennis- en Informatiesysteem Sport (KISS).
Sportuitval onder jongeren in beeld
Naast de KISS-cijfers is er in Nederland weinig onderzoek uitgevoerd naar sportuitval. Baar is één van de weinigen die wel in dit onderwerp is gedoken. In ‘Zorg voor jeugdsport’ maakt hij onderscheid in individuele factoren, sociale sportomgeving, sportinterne condities en sportexterne condities. Kenniscentrum Sport vertaalde de theorie van Baar naar de doelgroep jongeren en in vier verschillende factoren: wat motiveert de jongeren, sociale invloeden, verenigingsfactoren en invloeden van buitenaf.
Zoals je op de kleurenafbeelding ziet, zijn er veel verschillende factoren waarom jongeren besluiten om wel of niet door te gaan met sport. Het fenomeen sportuitval is dan ook een complex onderwerp. De beslissing om te stoppen met sport is een proces. Uit gesprekken met sportuitvallers blijkt (Baar, 1991; Hofstede en Hümmels, 1994) dat deze beslissing niet klakkeloos wordt genomen. Aan de uiteindelijke afmelding gaat veelal een geleidelijk proces vooraf, waarin negatieve ervaringen, onmogelijkheden met de sportbeoefening en een hang naar alternatieven de overhand krijgen.
Er zijn erg veel verschillende redenen voor jongeren om te stoppen met sporten. Het is lastig te bepalen wat nu uiteindelijk de belangrijkste redenen zijn om het lidmaatschap te stoppen. Tevens zijn er grote verschillen tussen kinderen en jongeren in wat zij als negatief ervaren en hoe zij daarmee omgaan. Het fenomeen sportuitval is een complex gebeuren en laat zich niet verklaren door één oorzaak of theorie.
Stappenplan voor sportclubs en scholen
In acht stappen naar een eigen aanpak om jongeren te behouden met bijbehorende tools. De beide stappenplannen zijn te vinden op http://sport.nl/.
Contact
Wilt u contact met een expert op het gebied van het binden en behouden van jongeren bij sport? Neemt u dan contact op met een van de experts:
- Dorien Dijk van Kenniscentrum Sport
- Gerda op het Veld van NOC*NSF
- Jorg Radstake van NOC*NSF
Lees verder
Dit artikel is het tweede in een serie van vier, waarin Kenniscentrum Sport per artikel inzoomt op één van de vier hoofdfactoren bij het binden en behouden van jongeren bij sport. Lees de andere artikelen over: